Steven Bol Kousenbandslangen

Algemeen

Habitat van Thamnophis eques scotti in november 2007, Jalisco, Mexico

De Geblokte Kousebandslang is een veel gehouden Kousebandslang.
Deze soort komt voor in het zuiden van de Verenigde Staten tot in Mexico en zelfs Costa Rica.

Er zijn drie ondersoorten bekend waarvan echter alleen de nominaatvorm T.marcianus marcianus uit de verenigde Staten beschikbaar is voor de hobby.
De ondersoorten uit Mexico en Costa Rica zijn voor zover ik weet nog nooit geïmporteerd.

Lengte en lichaamsbouw van Thamnophis marcianus marcianus.

Thamnophis m.marcianus close-up kop volwassen vrouw

Het is qua grootte een middelmatige Kousebandslang. Maximum lengte voor de vrouwtjes is 108,8 cm (Vial, 1957 in Rossman, Ford & Siegel, 1996) maar meestal worden ze niet veel groter dan 80 cm.
Mannetjes blijven, zoals bij de meeste Kousebandslangen, gemiddeld een stuk kleiner en slanker.

Het is een stevig gebouwde kousebandslang.

Beschrijving van Thamnophis marcianus marcianus

Thamnophis m.marcianus nakweek vrouw (volwassen)

De Geblokte Kousebandslang is een lichtgekleurde Kousebandslang met een sterk geblokte tekening (vandaar de naam “Geblokte Kousebandslang”).

De rugstreep is meestal smal, licht van kleur en weinig opvallend.

De zwarte vlekken die in een soort dambordpatroon op de flanken tussen de strepen  zijn meestal duidelijk aanwezig en staan in sterk contrast met de beige-geelbruin kleurige schubben op de flanken.

De lichtgekleurde zijstreep is meestal onopvallend. De huid tussen de schubben is wit.

Terrarium

Thamnophis m.marcianus wildvang man (volwassen)

De Geblokte Kousebandslang is een dankbare gast in het terrarium. Vanwege hun beperkte grootte is een terrarium met als minimum maat voor een volwassen koppel 70 x 50 x 50 cm voldoende, maar 100 x 50 x 50 cm is beter. Ze zijn prima te houden in een kurkdroog terrarium met een waterbak om te drinken en in te zwemmen.

Thamnophis marcianus marcianus in winterrust

Lokale temperaturen mogen plaatselijk op 30 – 35 °C uitkomen. Ik geef mijn dieren, jong en oud, altijd een winterrust. Mijn kweekgroep is afkomstig uit de Davis Mountains in West-Texas waar ze nabij kleine kreekjes voorkomen op 1400 – 1500 meter hoogte. Hier houden ze zeker een vrij lange winterrust (waarschijnlijk 5 maanden, persoonlijke observatie).

De jongen worden bij mij in het terrarium meestal geboren in juni, juli of augustus.

Verspreiding en habitat van T.m.marcianus

Habitat van T.m.marcianus in de Davis Mountains

T.m.marcianus  komt  voor vanaf het zuidwesten van de verenigde staten tot in het zuiden van Mexico. Het is een soort die voorkomt in woestijn gebieden en droge graslanden. In veel literatuur lees je dat T.m.marcianus ver van het water voorkomt, maar mijn persoonlijke ervaringen (Bol, 2000, 2000 &2001) sluiten meer aan bij Rossman, Ford & Siegel (1996): ook in West-Texas vindt je T.marcianus in en rond het water, veelal kleine kreekjes en poeltjes. De populaties van T.m. marcianus uit de Davis Mountains zijn zeker een semi-aquatisch te noemen.

T.m.marcianus (volwassen vrouw) in het wild in april in de Davis MountainsT.m.marcianus (volwassen vrouw) in het wild in April in de Davis Mountains

Zo vond ik op 13 april 1998 (Bol, 2000) rond 2 uur ’s middags (temperatuur was ongeveer 24 °C) 2 vrouwtjes van rond de 65 cm zwemmend en jagend in kleine poeltjes nabij Ft.Davis. Alles wees erop dat de dieren pas uit winterrust waren gekomen. Op 17 juni van hetzelfde jaar vond ik nabij dezelfde kreek (die vrijwel compleet droog stond, het had nog niet geregend)  een hele magere juveniele marcianus van 23 cm. Dit moet een diertje zijn geweest wat in de zomer van 1997 was geboren. Eind november waren de nacht temperaturen onder nul maar overdag voelde het bij een temperatuur van 17 °C lekker warm aan. Ik heb echter geen kousebandslangen kunnen vinden ondanks vele uren zoeken.

De Davis Mountains ligt in de Chihuahua woestijn en het is dan ook een zeer droog gebied met alleen in de zomermaanden hevige regens. A

Chihuahua woestijn in de omgeving van Alpine, Texas

lleen kreekjes en riviertjes bieden vis en kikkeretende slangen (zoals T.m. marcianus) jaarrond (in ieder geval in het actieve seizoen) voedsel. Het gebied staat ook bekend om meerdere kikker en padden soorten die massaal in de zomer na de eerste regens te voorschijn komen en paren in de poeltjes die tijdelijk in de woestijn zijn gevormd door de hevige regens. Blijkbaar is T.marcianus ook in staat verder van staand water te overleven op deze zeer tijdelijke voedselbron.

Naast de hierboven genoemde kreek in de Davis Mountains in West-Texas

T.m.marcianus (volwassen vrouw) in het wild in april in de Davis MountainsT.m.marcianus (volwassen vrouw) in het wild in april in de Davis Mountains

heb ik nog 2 andere biotopen bezocht waar T.marcianus voorkomt (Bol, 2000). De eerste was een vrij grote kreek ten zuiden van Alpine met veel vis en kikkers. Tijdens 2 bezoekjes in eind april van 1998 en 1999 vond ik daar beide malen één volwassen T.marcianus (het ene jaar een mannetje, het andere jaar een vrouwtje). Ze waren hier dus niet heel algemeen en talrijk, in ieder geval niet in deze tijd van het jaar.

T.m.marcianus (volwassen vrouw) in het wild in april in de Davis Mountains

Een tweede biotoop was een kreek in de Davis Mountains die ik heb bezocht op 19 maart 2000 en 24 september 1999. Op 19 maart vond ik geen Kousebandslangen ondanks lang zoeken en redelijke temperaturen (18 – 20 °C). In september vond ik echter 8 exemplaren in en rond de kreek in 4 uur tijd. Het was 30 °C en door de zomerregens bevatte de kreek veel water. Dit was de enige keer dat ik T.marcianus goed doorvoed aantrof met voedsel.

Alles wijst erop dat de Geblokte Kousebandslang in de Davis Mountains aangepast zijn om lange periodes zonder voedsel te overbruggen en ondanks het zeer zuidelijke voorkomen (bijna tegen de Mexicaanse grens aan) een periode van activiteit kennen die korter is dan je zou denken (waarschijnlijk van april tot oktober).

Caresheet

De richtlijnen voor T.a.atratus (Bol, 2007) zijn in grote lijnen ook toepasselijk voor T.m.marcianus.

Kweekgroep

Thamnophis m.marcianus pasgeboren nakweek uit 2012 gedeeltelijk voor de eerste vervelling

Mijn kweekgroep bestaat uit (nakweek van) 2 niet verwante wildvangdieren uit de Davis Mountains en een niet verwant nakweek dier van onbekende oorsprong. Mijn oudste mannetje is inmiddels minimaal 16 jaar oud.

Ik kweek T.m.marcianus sinds 2000.

T.m.marcianus is erg variabel. De dieren uit mijn kweekgroep geven elk jaar zeer fraaie en contrastrijke getekende dieren en sommige exemplaren hebben fraaie groenige tinten in hun rugtekening.

Literatuur:
Bol, S., 2000. Some observations on Garter Snakes in Western Texas and Southeastern New Mexico. Part 1: Big Bend National Park-The Chisos Mountains. The Garter Snake 5 (1): 10-17 + 19.
Bol, S., 2000. Some observations on Garter Snakes in Western Texas and Southeastern New Mexico. Part 2: The Davis Mountains. The Garter Snake 5 (3): 21-26
Bol, S., 2001. Some observations on Garter Snakes in Western Texas and Southeastern New Mexico. Part 3: The Guadalupe Mountains. The Garter Snake 6 (1): 10-15 + 17a.
Bol, S., 2007. Verzorging en kweek van de Santa Cruz Kousebandslang Thamnophis atratus atratus. Lacerta 65(5): 200-217.
Rossman, D.A., N.B. Ford & R.A. Siegel, 1996. The Garter Snakes. Evolution and ecology. University of Oklahoma Press, Norman