Steven Bol Kousenbandslangen

Algemeen

Thamnophis eques insperatus, 10 maanden oud exemplaar (nakweek), donkere vorm.

Thamnophis eques insperatus, een ondersoort van de  Mexicaanse Kousebandslang, is zeer zeldzaam in de meeste kousebandslangencollecties. Deze ondersoort komt uitsluitend voor in het meer van Zacapu, Mexico. Ze is beschreven door Conant (2003) aan de hand van 1 doodgereden exemplaar door hem gevonden in de jaren zestig van de vorige eeuw.

Mijn publicatie (Bol, 2012) is mogelijk de eerste beschrijving van levende exemplaren van deze ondersoort sinds de ontdekking van Conant.

Lengte en lichaamsbouw van Thamnophis eques insperatus.

Thamnophis eques insperatus, hoogzwangere vrouw (lichte vorm) van 122,8 cm, gefotografeerd in het wild op November 2008.

Thamnophis eques insperatus, hoogzwangere vrouw (lichte vorm) van 122,8 cm, gefotografeerd in het wild op november 2008.

Het is een grote en zwaargebouwde Kousebandslang en Conant (2003) vermeldt een nieuwe maximum lengte voor T.eques (obscurus) van 121,6 cm. Zelf heb ik in Zacapu een T.e.insperatus gezien met een totale lengte van 122,8 cm (Bol, 2012). Het record voor T.eques staat nu op ongeveer 130,7 cm (voor een T.e.scotti; Bol & Bruchmann, 2012).
Met name de vrouwtjes van Thamnophis eques worden erg groot en zijn daarbij ook heel zwaar gebouwd. De volwassen vrouwtjes van T.eques zijn de grootste kousebandslangen die ik ooit heb gezien. De enige soort Thamnophis die echt veel groter wordt is de Californische T.gigas.

Beschrijving van Thamnophis eques insperatus

Laguna de Zacapu, biotoop van Thamnophis eques insperatus in november 2008, pasgeboren jongen (nakweek, F2) lichte en donkere vorm naast elkaar.

Thamnophis eques insperatus, bijzonder fraai exemplaar van 10 maanden oud (nakweek), donkere vorm.

Ik heb deze ondersoort in twee verschijningsvormen gezien: een donkere vorm met weinig geeltonen en een lichtere vorm met veel gele tonen.
Maar gezien het relatief kleine aantal slangen wat ik heb gezien is het de vraag of deze soort in twee duidelijke verschillende vormen voorkomt of dat de ondersoort zeer variabel is.

Thamnophis eques insperatus, volwassen nakweekvrouw van 3 jaar oud.

Thamnophis eques insperatus, kop van een volwassen man (3 jaar oud, nakweek).

Bij de donkere dieren was de rugstreep nauwelijks zichtbaar maar een blauwgroene zijstreep op schubben rij 3 en gedeeltelijk 4 was redelijk goed zichtbaar. De rugzijde is voornamelijk zwart. De donkere (zwarte) schubben hadden echter vrijwel allemaal een bruine kiel waardoor het lijkt of de dieren talloze fijne lengtestrepen hebben. Tevens is de kern van de schubben ook vrijwel altijd bruinig van kleur. Dit veroorzaakt een fraaie mozaïektekening. Een onderliggend patroon van twee rijen grote donkere vlekken is bij sommige dieren te zien bij de juiste lichtval. Zeker als de (plaatselijk witte) huid uitgerekt wordt door een grote prooi.

Het fluorescerende karakter van de schubben maakt het beschrijven van kleur en tekening lastig.

Thamnophis eques insperatus, 10 maanden oud exemplaar (nakweek), lichtere vorm.

Buikzijde van Thamnophis eques insperatus, 3 jaar oud exemplaar (nakweek).

Bij de lichter gekleurde dieren zijn alle drie de lengtestrepen veelal goed zichtbaar. De buikschubben zijn blauwgrijs van kleur met een zwarte rand. Onderkant keel en staart zijn duidelijk anders gekleurd dan de buikschubben. De keel is bij de meeste dieren heldergeel en de onderkant van de staart heeft bij de meeste exemplaren een oranje-roze zweem. De supralabiaal schilden zijn fraai geel en veelal zwart omrand; ook is er in de nek een gelige ring te herkennen, maar de helderheid hiervan varieert. Sommige dieren hebben een kop die veel aan de Ringslang (Natrix natrix) doet denken. De bovenkant van de kop is ook donkerzwart van kleur.

Terrarium

Thamnophis eques insperatus, kop van vrouw (donkere vorm) van 95 cm, gefotografeerd in het wild op November 2008.

De Meer van Zacapu Kousebandslang doet het erg goed in het terrarium. In bepaalde jaargetijden (met name voorjaar en najaar) zijn deze dieren veel te zien uitgebreid zonnend op een stronk, zeker als het terrarium niet zo warm is en de dieren echt de warmste plek moeten opzoeken om hun voorkeurstemperatuur te bereiken. Wanneer je teveel beweegt zullen ze echter snel wegglijden in hun schuilplaats.

Thamnophis eques insperatus, pasgeboren jong (nakweek, F2) uit zelfde worp als de vorige, met fraaie gele kleuren.

Vanwege hun grootte is het aan te raden een groot terrarium te bouwen met als minimum maten voor een volwassen koppel 100 x 50 x 50 cm, maar 150 x 50 x 50 cm is beter. Ze zijn prima te houden in een kurkdroog terrarium met een waterbak. Lokale temperaturen mogen plaatselijk op 30 – 35 ° C uitkomen.

Thamnophis eques insperatus, 10 maanden oud exemplaar (nakweek), donkere vorm.

Een winterrust is niet absoluut noodzakelijk, maar het is waarschijnlijk dat ze in de natuur wel een rustperiode kennen met een lagere activiteit. Een koude periode (met vnl. lagere nachttemperaturen) in het terrarium van 2 – 3 maanden zal echter voldoende zijn om de dieren gezond te houden en er mee te kweken. Tot op heden geef ik deze dieren nauwelijks een winterrust. Maar de slangen zijn in de wintermaanden duidelijk minder actief, zonnen weinig en eten meestal maanden niet. Daarbij moet gezegd worden dat de nachttemperaturen in mijn slangenkamer ’s winters ‘s nachts dalen tot 8 – 12 °C.

Ik houd mijn volwassen dieren in een kurkdroog terrarium met een ruime waterbak. Deze soort is in tegenstelling tot de meeste kousebandslangen ook prima te houden in een aqua-terrarium met een zeer ruim watergedeelte en slechts in een hoek een (kurkdroog) landgedeelte welke verwarmd wordt door een sterke lamp tot 30 – 35 °C. In een dergelijk biotoop terrarium zal het natuurlijke gedrag van deze sterk aquatische soort goed tot uiting komen.

De jongen worden bij mij in het terrarium geboren in mei, juni , juli of augustus.

Verspreiding en habitat van T.e.insperatus

Laguna de Zacapu, biotoop van Thamnophis eques insperatus in November 2008.

De Meer van Zacapu Kousebandslang komt voor in het meer van Zacapu en het aansluitende kanalen complex.

Het meer ligt in de staat Michoacán op 2000 m boven zeeniveau.

Het meer ligt aan de rand van de stad Zacapu en wordt gevoed door een grote bron.

Kanaal rondom Zacapu, biotoop van Thamnophis eques insperatus in november 2008

Het is relatief een klein meertje van ongeveer een kilometer lang en op zijn breedste gedeelte 400 meter breed.

Het water in het meer is op het eerste gezicht kristal helder en stroomt zachtjes in de richting van een kanaal. In de kanaal staat in verbinding met een heel stelsel aan kanalen van waaruit de omringende landbouwgewassen van water voorzien worden.

Care sheet

Het recente artikel over Thamnophis eques scotti (Bol & Bruchmann, 2012) wat online te vinden is op deze website kan prima dienen als leidraad (caresheet) hoe je ook deze ondersoort kan verzorgen en hoe je er succesvol mee kan kweken.

Kweekgroep

Thamnophis eques insperatus, pasgeboren jong (nakweek, F2) met fraaie gele kleuren.

Mijn kweekgroep bestaat uit volwassen nakweek slangen afkomstig van twee wildvang exemplaren.

Ik kweek met deze ondersoort sinds 2010.

Literatuur:
Bol, S, 2012. De herontdekking van Thamnophis eques insperatus Lacerta 70 (2): 48-63.
Bol, S. & H. Bruchmann, 2012. Scott’s Mexican Garter Snake (Thamnophis eques scotti; Conant, 2003) in the wild and in captivity. (Part 1 of 2). The garter snake 17 (3): 15-25.
Bol, S. & H. Bruchmann, 2012. Scott’s Mexican Garter Snake (Thamnophis eques scotti; Conant, 2003) in the wild and in captivity. (Part 2 of 2). The garter snake 17 (24-31): 16-27.
Conant, R., 2003. Observations on Garter Snakes of the Thamnophis eques complex in the Lakes of Mexico’s Transvolcanic Belt, with descriptions of New Taxa. American museum novitates 3406: 1-64.