Steven Bol Kousenbandslangen

Zondag 17 november 2019 kon ik paargedrag waarnemen in mijn kweekgroep van Thamnophis scalaris. De voortplantingscyclus van Thamnophis scalaris wijkt sterk af van die van andere soorten uit het geslacht van Thamnophis afkomstig uit de USA en Canada. Het paargedrag begint waarschijnlijk (hier is nog weinig over bekend) ergens in oktober of november en eind november (persoonlijke waarnemingen) zijn de meeste vrouwtjes in het wild al zwanger. De vrouwtjes blijven hoogstwaarschijnlijk actief gedurende de wintermaanden (op de warmere en zonnige dagen in sommige populaties, maar ook hier is niet zo veel over bekend) en de baby’s worden (in het wild) geboren ergens in mei of juni.

Coitus met 1 man terwijl de tweede ook probeert te paren met het vrouwtje

Zondag 17 november 2019 zag ik laat in de middag dat één van de mannetjes aan het paren was met één van mijn vrouwtjes. Hij lag zijdelings naast het vrouwtje en het mannetje had één van zijn twee hemipenissen ingebracht. Ik kon de kop van het mannetje en het vrouwtje niet zien en ik wilde ze natuurlijk ook niet verstoren tijdens het paren. Maar even later kroop het vrouwtje langzaam vooruit (en het mannetje schoof met haar mee) en kon ik de kop van het mannetje en het vrouwtje wel zien. Nu pas zag ik dat het mannetje zicht vast had gebeten in de nek van het vrouwtje. Ik weet natuurlijk niet zeker of het mannetje al gedurende de hele paring zich vast had gebeten, maar ik vermoed van wel. Ongeveer 10 minuten later was de copulatie over en was het mannetje weer los van het vrouwtje. En zag ik het mannetje weer zonnen. Het vrouwtje verdween even later.

Mannetje bijt het vrouwtje tijdens het paren.

Mannetje bijt het vrouwtje tijdens het paren.

Mannetje bijt het vrouwtje tijdens het paren

Het is weer rustig en ze zonnen samen.

De gehele tijd dat het paartje aan het copuleren was probeerde een ander mannetje fanatiek het vrouwtje het hof te maken. Hij was niet geïnteresseerd in een één van de andere vrouwtjes die ook actief was tegelijkertijd. Dit tweede mannetje drukte zijn kin op de rug van het vrouwtje, kroop met vrij hoge snelheid over haar rug richting haar staart, draaide zich weer om en gleed omhoog richting haar kop.
Zodra ze zij aan zij lagen, met het mannetje half bovenop, kroop het (veel kleinere) mannetje achteruit en probeerde hij zijn cloaca in de buurt van die van het vrouwtje te krijgen. Dit gedeelte van het paargedrag komt in grote mate overeen met dat van de meeste kousenbandslangen. Hoewel Thamnophis scalaris het wel erg actief en snel uitvoerde met een relatief hoge snelheid en precisie. Maar wat echt uniek is en ook nog nooit is beschreven in de literatuur is de paringsbeet van Thamnophis scalaris. Ik zag dit tweede mannetje meerdere malen het vrouwtje bijten terwijl hij over haar rug heen en weer gleed. Het gebeurt niet vaak dat men een totaal nieuw en nog nooit beschreven aspect van het gedrag van kousebandslangen ontdekt.

F. Tews (persoonlijke mededeling) was de eerste die dit gedrag heeft waargenomen en gefotografeerd in 2018 en ik was ook erg enthousiast om dit gedrag waar te nemen in mijn kweekgroep.